سوال :مواقف و ایستگاه‏هاى قیامت چند تا و چه چیزهایى است، فلسفه وجودى آ نها چیست؟ و چقدر در آ نها انسان معطل مى‏شود؟

------------------------------------------

پاسخ :پس از اینکه همه بندگان - به استثناى مخلَصین و شیعیان واقعى - در صحنه قیامت حاضر مى‏شوند، ایستگاه‏هایى را باید طى کنند تا به مقصد و مقصود نهایى خود برسند. به حسب روایات - که هماهنگ با Jیات قرJن است - صحنه محشر و قیامت پنجاه موقف و ایستگاه دارد که نخستین Jنها به پاخاستن از قبر و حضور در صحنه محشر است. قرJن مى‏فرماید:

 (تَعْرُجُ الْمَلائِکَةُ وَ الرُّوحُ إِلَیْهِ فِى یَوْمٍ کانَ مِقْدارُهُ خَمْسِینَ أَلْفَ سَنَةٍ)؛ «فرشتگان و روح [در روز قیامت‏] به سوى او عروج مى‏کنند، در روزى که مقدارش پنجاه هزار سال است».معارج (70)، Jیه 4.

 امام صادق(ع) با استناد به این آ یه مى‏فرماید: «فَحَاسِبُوا أَنْفُسَکُمْ قَبْلَ أَنْ تُحَاسَبُوا عَلَیْهَا فَإِنَّ لِلْقِیَامَةِ خَمْسِینَ مَوْقِفاً کُلُّ مَوْقِفٍ مِقْدَارُهُ أَلْفُ سَنَةٍ»؛ «پیش از اینکه [در دادگاه عدل الهى‏] حساب شما را محاسبه کنند، از خود [در دنیا ]حساب بکشید؛ زیرا قیامت داراى پنجاه ایستگاه است که هر ایستگاه هزار سال به طول مى‏انجامد».کافى، ج 8، ص 143.

 ابن مسعود مى‏گوید: ما نزد أمیر المؤمنین(ع) نشسته بودیم که فرمود: «إن فى القیامة لخمسین موقفاً کل موقف ألف سنة فأول موقف خرج من قبره»؛ «در قیامت پنجاه موقف و ایستگاه است که هر ایستگاه هزار سال به طول مى‏انجامد و نخستین ایستگاه هم بیرون آ مدن از قبر است».بحار الانوار، ج 7، ص 111.

 هدف از وجود این ایستگاه‏ها، پاک شدن انسان و پیدا کردن آ مادگى ملاقات با خداى سبحان است؛ زیرا قیامت یعنى بازگشت هر چیز - با همه وجود - به مبدأ خود است‏«انا لله و انا الیه راجعون» بقره: 245 و همچنین ر.ک: نجم: 42؛ انشقاق: 6؛ مائدة: 18؛...و تنها کسى مى‏تواند به بارگاه الهى بار یابد که با تمام وجود خود، تنها او را بخواهد و خدایى شود. این ایستگاه‏ها نیز براى پاک شدن انسان‏ها است. اما انسان‏هایى که از پیش، در دنیا خود را پاکیزه نموده‏اند، توقفى بس کوتاه دارند و به اندک زمانى به محضر حق راه مى‏یابند.این مطلب مضمون حدیثى از پیامبر اکرم(ص) است که به ایشان عرض شد که قیامت چه روز طولانى‏اى است. فرمودند: قسم به کسى که جان محمد(ص) به دست اوست، Jن روز براى مؤمن کوتاهتر از نماز واجبى است که او در دنیا اقامه مى‏کند». تفسیر المیزان، ج: 20 ص: 13؛ بحث روایى ذیل Jیه 4 سوره مبارکه معارج؛ روشن است که این گروه مومنانى هستند که به مقام مخلَصین نرسیده‏اند.

 نکته دیگر اینکه ماندن در این توقفگاه‏ها و طول آ ن، بستگى تام به فرد دارد. بر حسب بعضى از روایات، سران شرک - که هیچ امیدى به اصلاح آنها نیست و حساب Jنان روشن است - در این مواقف نمى‏ایستند و به سوى دوزخ برده مى‏شوند.بحار الانوار، ج 7، ص 250 و 260.همچنین دیدیم که شیعیان واقعى نیز در این توقفگاه‏ها، درنگ ندارند و مستقیماً به بهشت مى‏روند.